معرفی ارقام پسته و مدیریت آفات و بیماری های پسته
معرفی ارقام پسته:
مقدمه:درخت پسته دو پایه است، یعنی برای تولید میوه به وجود هر دو پایه نر و ماده نیاز می باشد و تشخیص درخت نر و ماده از یکدیگر از روی گل آنها (آن هم در فصل بهار و به هنگام گل دادن ) میسر است. کارشناسان و باغداران باتجربه از روی اندازه درخت، شکل برگها، شکل جوانه ها و نحوه استقرار آنها برروی شاخه ها، درخت نر را از ماده براحتی تشخیص می دهند.
سیستم ریشه در نهال پسته:
ریشه زائی درخت پسته بصورت محوری و عمودی است و تا عمق بیش از دو متر داخل خاک فرو میرود. سیستم ریشه زائی عمقی درخت را قادر می سازد تا به اعماق خاک نفوذ کرده و از آب و مواد موجود در آن به خوبی تغذیه نماید و از این رو درختان پسته قابلیت سازش با دوره های طولانی خشکسالی را دارند. قدرت تولید ریشه فرعی در درخت پسته خیلی ضعیف است و هرگاه انتهای ریشه اصلی قطع شود، درخت خشک شده و از بین میرود.
معرفی ارقام پسته:
حدود ۹۰رقم شناخته شده است که تعدادی از آنها به صورت گسترده و تجاری و برخی به صورت پراکنده و محدود در ایران حدود کشت می شوند که خصوصیات مهمترین ارقام تجاری پسته به شرح زیر ارائه می شود:
رقم اوحدی:
یکی از مهمترین ارقام تجاری پسته، بسیار معروف و سازگار در اکثر مناطق پسته کاری و متر دارای رشد متوسط و تاج گسترده می باشد. اکثریت برگهای آن مرکب سه ۳ رفسنجان را شامل می شود. ارتفاع درخت حدود برگچه ای هستند و برگچه های انتهایی آن بزرگتر از برگچه های جانبی میباشد. غالبیت انتهای خیلی زیاد و اغلب برگها مرکب برگچه ای هستند. متوسط گل، زودرس و سال آوری متوسطی دارد. در دهه اول شهریور قابل برداشت می باشد.
رقم کله قوچی :
عملکرد نسبتاً بالا، میوه فندقی و درشت از عوامل اصلی انتخاب وگسترش آن بوده است دارای شاخه های قوی و محکم تری نسبت به اوحدی می باشد. نسبت به کمبود آب و مواد غذایی حساسیت بیشتری دارد. در اکثر سالها به علت زودگلدهی مخصوصاً در مناطق سردسیر در معرض خطر سرمای بهاره می باشد. میان رس و با سال آوری متوسط می باشد دارای غابلیت انتهایی کمتر و قدرت تولید شاخه های جانبی بیشتری می باشد نهالهای بذری حاصل از این رقم نسبت به سمیت بر مقاوم می باشند. در دهه دوم شهریور قابل برداشت می باشد.
رقم احمدآقایی:
از ارقام تجاری با میوه بادامی شکل، پوست استخوانی سفید و درشتی میوه در حال گسترش می باشد. متوسط گل و دیررس، دارای بیشترین شدت سال آوری که در صورت اعمال مدیریت صحیح داشت به مقدار زیادی قابل کنترل است.
رقم اکبری:
از ارقام تجاری پسته و از نظر اقتصادی دارای بالاترین ارزش می باشد، میوه های آن بادامی شکل، کشیده و درشت هستند، از خصوصیات این رقم رشد رویشی زیاد با رگبرگهای متراکم و سطح وسیع برگ، محصول خوب، دیرگل و دیررس بوده که در دهه سوم شهریور قابل برداشت می باشد و از گرمازدگی خسارت بیشتری را متحمل می شود. رقم بادامی زرند: میوه این رقم بادامی شکل، ریز و خنجر مانند و رنگی کدر دارد. منشاء آن از باغات قدیمی پسته واقع در منطقه برگچه ای هستند. رقمی زودگل و از ارقام خیلی زودرس و در نیمه اول مرداد ماه قابل ۵زرند کرمان می باشد. اکثریت برگهای آن برداشت است.
رقم خنجری دامغان:
این رقم یکی از ارقام تجاری پسته منطقه دامغان است که میوه آن بادامی شکل می باشد. اکثریت برگهای آن برگچه ای هستند و برگچه انتهایی بزرگتر از برگچه های جانبی است. رقمی دیر گل و متوسط رس و در دهه دوم شهریور ۳مرکب ماه قابل برداشت است.
رقم ممتاز:
میوه های این رقم بادامی شکل و مغز آن نسبت به سایر ارقام تجاری خوشمزه تر می باشد. اکثریت برگهای آن مرکب سه برگچه ای هستند. رقمی زودگل بوده و در دهه سوم شهریور ماه قابل برداشت است، از ارقام زود گل و دیررس به حساب میآید.
رقم سفید پسته نوق:
این رقم از زمانهای گذشته در منطقه رفسنجان وجود داشته، به ویژه در منطقه نوق که آب و هوای گرمتری نسبت به رفسنجان دارد، گسترش بیشتری یافته است. میوه این رقم بادامی شکل و زودگل بوده که در دهه سوم شهریور ماه قابل برداشت و از ارقام دیررس می باشد.
رقم شاه پسند:
این رقم نیز یکی از ارقام تجاری پسته در منطقه دامغان بوده که میوه آن بادامی شکل می باشد. اکثریت برگهای آن . برگچه هستند. رقمی دیرگل بوده و در دهه دوم شهریور ماه قابل برداشت از ارقام متوسط رس می باشد
پسته رقم قزوینی:
منشاء آن منطقه قزوین بوده و در آنجا به نام پسته کله بزی معروف است. میوه آن بادامی شکل، ریز و دارای مغز برگچه ای هستند. رقمی دیر ۳نسبتاً سبز رنگ است. تعداد میوه موجود در هر خوشه بسیار زیاد است. اکثریت برگهای آن مرکب گل بوده و در اواسط مردادماه قابل برداشت و از ارقام خیلی زودرس می باشد.
ارقام مختلف پسته دارای تفاوت هایی از نظر زمان گلدهی هستند و می توان آنها را به ارقام زودگل : ایتالیایی ،سفید پسته نوق وکله قوچی ارقام متوسط گل: اوحدی، احمدآقایی و بادامی زرند قزوینی و اکبری ، ارقام دیر گل : ابراهیمی، جندقی تقسیم نمود. تنوع ارقام پسته از نظر گلدهی این امکان را میدهد که با توجه به سرمای دیررس، بارندگی و گرمای زودرس بهاری که از عوامل محدود کننده اقلیمی محسوب میشوند رقمی را انتخاب کرد که کمترین لطمه به گل و وضعیت گرده افشانی وارد گردد. زمان گلدهی ارقام مختلف تحت تأثیر شرایط محیطی از جمله اقلیم منطقه، نحوه تغذیه و کوددهی، آبیاری و بافت خاک قرار می گیرد. زمان شروع رشد سریع مغز ارقام مختلف از اواخر خرداد ماه تا اواخر تیر ماه می باشد و مدت زمان لازم برای کامل شدن رشد مغز گروه ۵ روز متغیر است، ارقام مختلف از نظر زمان رسیدن محصول دارای تفاوت هایی می باشند
در ارقام زودرس پرشدن مغز زودتر شروع می شود و در مدت کوتاهی نیز تکامل می یابد ودر ارقام دیررس زمان تکامل مغز طولانی تر می باشد. یکی از عوامل سقط جنین و پوکی محصول در آخر فصل رشد، تاثیر درجه حرارتهای بالا در این مرحله از رشد میوه می باشد که منجر به سقط جنین می شود بنابراین بر حسب شرایط آب وهوایی موجود می توان ارقامی انتخاب کرد که زمان رشد مغز هم زمان با گرمای شدید نباشد. ارقام زودرس در نیمه دوم مردادماه وارقام خیلی دیررس در اواخر مهر ماه قابل برداشت هستند. سطح زیر کشت ارقام خیلی زودرس محدود می باشد وبیشتر به صورت تازه خوری مصرف می شوند. ارقام زودرس برای مناطقی که طول دوره رشد کوتاه می باشد مناسب هستند. ارقام دیررس در مناطقی که احتمال بروز سرمای زودرس پائیزه یا بارندگی پاییزه وجود دارد مناسب نیستند و دچار آلودگی و کیفیت نامطلوب می شوند
مهمترین عوامل موثر برگرده افشانی بشرح زیر است:
دما:
دمای ۴ درجه سانتیگراد احتمال سرما زدگی را افزایش میدهند. دماهای زیر ۲۲ تا ۱۵ بهترین دما برای گردهافشانی هستند . دماهای بالای ۳۲درجه سانتیگراد در زمان گردهافشانی زیان آور بوده و باعث از بین رفتن مادگی میشوند
رطوبت:
رطوبت بالا و بارندگی و هرنوع عاملی که باعث افزایش رطوبت نسبی محیط شود، از پراکنش مناسب دانه گرده جلوگیری میکند. هرگونه بارندگی، محلولپاشی و سمپاشی در طرف صبح، بیشترین خسارت را به گردهافشانی و تشکیل میوه وارد میکند.
باد:
باد تنها عامل پراکنش دانه گرده در باغ پسته میباشد. بنابراین وزش باد در زمان گردهافشانی ضروری است. وزش باد شدید باعث از دسترس خارج شدن سریع دانه های گرده از باغ شده و طول دوره گلدهی را، هم در درختان نر، هم در درختان ماده، کاهش میدهد. طوفانهای همراه با گردو خاک باعث پوشیده شدن سطح کلاله شده و قدرت چسبندگی آن را بشدت کم میکنند.
تشکیل میوه پس از شکوفایی گلهای ماده ، دوره پذیرش کلاله هر گل۲تا ۳ روزو برای هر درخت ۳ تا ۵ روز به طول میانجامد کلاله به رنگ سبز روشن می باشد و سطح آن دارای برجستگی ها و ماده چسبناکی میباشد که در جذب دانه گرده نقش مثبتی دارد. . درصد گلهایی که به میوه تبدیل می شوند از سالی به سال دیگر فرق می کند و حدود۱۰ درصد میباشد.
سال آوری پسته:
عدم تولید محصول یکنواخت و مساوی درسالیان متوالی را سال آوری میگویند . در درختان پسته وجود محصول زیاد در یک سال باعث ریزش جوانه های گل می شود ، بطوریکه هر ساله جوانه های گل فراوانی تشکیل شده ولی به دلیل وجود محصول سنگین و ایجاد رقابت در جذب مواد غذایی و قندی بین جوانه های گل و میوه های در حال نمو ، درصد زیادی از جوانه های گل ریزش می نمایند و بدین طریق با تاثیر در میزان محصول تولید شده ، سال آوری ایجاد می گردد .
پوکی میوه پسته:
تولید میوه های فاقد مغز که در اثر عدم انجام گرده افشانی یا در اثر سقط جنین ایجاد می شوند را پوکی می نامند .تولید میوه های پوک یکی از خصوصیات گونه های مختلف پسته می باشد . میزان پوکی برحسب نوع رقم ، نوع پایه ، نوع گرده ، سال آوری و (مغز بستن ) شرایط تغذیه ای متغیر می باشد . رشد میوه های پوک همانند میوه های مغز دار می باشد ولی در مرحله مغز بستن رشدی وجود ندارد.
تغذیه درختان پسته:
روش علمی و صحیح در تعیین نیاز کودی درختان پسته، استفاده از اطلاعات و نتایج تجزیه خاک ، برگ و حتی میوه پسته میباشد. تجزیه خاک: در تمام فصول برای نمونه برداری خاک که معمولاً از ناحیه سایه انداز زیر شاخه ها در سه عمق برداشته میشود میتوان اقدام نمود، توصیه کودی براساس نتایج تجزیه خاک، با توجه به دور آبیاری و بافت خاک و با در نظر گرفتن توان تولید منطقه انجام میشود. تجزیه برگ نمونه برداری از برگ معمولاً بعد از دوره پرشدن مغز(اواسط تیرماه تا اواسط مردادماه) صورت میگیرد که از قاعده سرشاخه های بدون بار برداشته میشود و این آزمون برای توصیه های کودی سال آینده است. دقیقترین روش برای باغداران به منظور تعیین نیاز کودی استفاده توام از نتایج تجزیه خاک و برگ میباشد.
انواع کودهای شیمیایی مورد نیاز باغات پسته:
کودهای ازته: ازت یا نیتروژن یکی از عناصر اصلی میباشد که چگونگی رشد و باردهی درختان پسته به آن بستگی دارد. ازت عنصری غذایی است که کمبود آن رشد، باروری و تولید محصول را محدود میسازد. درختان میوه خزان دار از جمله پسته در زمان خواب زمستانه ازت زیادی جذب نمینمایند، پس دادن کودهای ازته به زمین بعد از برداشت محصول(شهریور و مهرماه) به علت آغاز دوره خواب گیاه و کند شدن قدرت جذب آن، بازده چندانی ندارد. بهتر استدر سالهای کم بار ۳۰درصد کمتر از سالهای پربار مصرف نمود.
با توجه به شوری آب و خاک در مناطق پسته کاری نوع کودهای مصرفی بایستی در جهت تعدیل اثرات شوری و سمیت یونهای ازت سدیم و کلر یاشد، برای خاکهای مناطق پسته خیز که دارای آهک بالایی هم هستند . از میان کودهای ازته، اوره مناسب نیست، چون این کود در محیط قلیایی تجزیه شده و به صورت آمونیاک متصاعد میشود و همچنین یون بیکربنات باقیمانده باعث زردی درختان و کمبود سایر عناصر غذایی میشود. از طرفی برای قابل جذب شدن، وابستگی این کود به جمعیت میکروبیولوژیک خاک بالاست چون بایستی توسط باکتریهای اوره آز هیدرولیز وسپس به وسیله نیتریفیکاتورها به نیتریت و در نهایت به نیترات(قابل جذب شده)تبدیل شود(گیاه قسمت عمده ازت مورد نیاز خود را به صورت نیترات و قسمت کمی را هم به صورت آمونیوم جذب میکند) و به علت پایین بودن احتمالی جمعیت میکروارگانیسمها در خاکهای شور راندمان جذب ازت از این کود بسیار کم میباشد.بهترین کود ازته برای باغات پسته سولفات امونیوم و نیترات امونیوم میباشد.
کودهای فسفره:
فسفر یکی از عناصر اصلی و کلیدی در تولید پسته به حساب میآید که در بیشتر اعمال فیزیولوژیکی گیاه اهمیت دارد. در صورت کمبود فسفر علائمی از قبیل تاخیر در باز شدن جوانه های گل، وجود برگهای سبز رنگ پریده و پیدایش نقاط سوخته با پراکنش نانظم در حاشیه های برگها بروز خواهد نمود. این نقاط در طول فصل گسترش یافته تا اینکه تمامی پهنک را فرا گرفته و نهایتاً برگها خشک شده و به زمین میریزد. افراط در مصرف کودهای فسفره در دهه های گذشته و در واقع روش نادریت مصرف یعنی پخش سطحی کودهای فسفره موجب تجمع فسفر در لایه سطحی خاک شده در صورتیکه کودهای فسفره به دلیل عدم تحرک فسفر در خاک بایستی در نزدیکترین منطقه به ریشه قرار داد تا کارایی لازم را داشته باشند.
در حال حاضر مناسبترین کود قابل توصیه برای باغات پسته که با کمبود فسفر مواجه هستند فسفات آمونیوم میباشد. استفاده بیش از حد از کودهای فسفاته مانع جذب عنصر روی توسط پسته میشود.
کودهای پتاسه:
پتاسیم در ساخت پروتئین، آنزیمها، اعمال تنظیمی و ارتباط آب و گیاه نقش کلیدی را ایفا میکند. پتاسیم باعت تسهیل نفوذ آب در سلولهای گیاه شده و کنترل کننده عمل باز و بسته شدن روزنه های برگ به هنگام تعرق میباشد. علائم کمبود پتاسیم عبارتند از: تغییر رنگ برگها و پیچین حاشیه آنها به سمت بالا. همچنین لبه برگ در قسمت تاخورده به رنگهای خاکستری یا مسی در میآید. اغلب برگهای مورد بحث در قسمتهای وسط شاخه ها قرار دارند و هرچه رشد ادامه یابد شاخهها کوتاه کوچک و چندپهلو میشوند. از آنجایی که نیاز درخت پسته به پتاسیم به اندازه ازت و حتی بیشتر میباشد و با عنایت به اینکه پتاسیم نقش بسیار مهمی در کمیت و کیفیت محصول دارد بایستی مورد توجه خاص قرار گیرد.
مزایای کودهای آلی :
این کودها ممکن است بتوانند تمامی عناصر ضروری پرمصرف و کم مصرف را برای گیاه تامین کنند. اهمیت دیگر کودهای آلی، بهبود و افزایش نفوذپذیری خاک نسبت به آب و هوا و در نتیجه نفوذپذیری ریشه یا گیاه می باشد. کود دامی: عموماً در باغات پسته ایران از کود دامی گاوی و گوسفندی و مرغی به صورت چالکود استفاده میشود.
استفاده هر ساله از کودهای دامی باعث افزایش نمکهای معدنی خاک و شوری آن میشود.توصیه میشود هر دو یا سه سال یک بار از کودهای دامی استفاده شود و در عوض استفاده از اسید هیومیک خاک، در PHافزایش یابد. اسیدهای هیومیک و فولویک باعث بهبود ساختمان خاک، اصلاح دسترس قرار دادن عناصر بلوکه شده در خاک و … میشود.
مدیریت آفات و بیماری های پسته:
پسیل معمولی پسته :
پسیل معمولی پسته، مهمترین آفت پسته است که باغداران به آن شیره خشک می گویند، زیرا عسلک دفع شده از انتهای بدن پوره های این آفت در مقابل هوا خشک شده، تبدیل به دانه های مدور شکری مانندی میشود که روی برگها و زیر درخت میریزد .زمستان را به صورت حشره کامل میگذرانند و اوائل اردیبهشت ماه معمولاً تخم ریزی می کند و نوزادهای آن از شیره نباتی تغذیه می نماید تا تبدیل به حشره بالغ گردند. خسارت پسیل معمولی پسته : در اثر مکیدن شیره گیاهی توسط پسیل معمولی پسته وزن مغز آن کاهش، درصد پوکی افزایش و میزان خندانی هم کاهش مییابد. گیاه آفتزده ضعیف شده و گاهی لکههای قهوهای سوخته روی برگها دیده میشود. از دیگر خسارتهای این آفت ریزش برگها و جوانه های میوه دهنده سال بعد و همچنین بسته شدن روزنه ها در اثر ترشح عسلک می باشد.
سن های زیان آور پسته:
از دیگر آفات مهم پسته میتوان به سنها اشاره نمود که شامل : سن سبز با لکه سفید، سن سبز یک دست، سن قهوهای و سن قرمز می باشند. زمستانگذرانی به صورت حشره کامل و در زیر بوته های گیاهان مختلف و یا گاهی در پناهگاههای درختان در ارتفاعات می باشد . این حشرات در اواسط فروردین ماه از مکانهای زمستانگذران خارج شده و بر روی میزبانهای تازه روئیده به ویژه اسپند تغذیه و تخمریزی می نمایند. در صورت نامساعد شدن شرایط طبیعی،خشک شدن و از بین رفتن میزبانهای وحشی و بالارفتن جمعیت، سنها به سمت باغهای پسته هجوم می آورند و ابتدا از علفهای هرز اطراف و داخل باغهای پسته سپس از میوههای پسته تغذیه می نمایند.
خسارت سنهای زیان آور :
الف :
از مرحله ی تشکیل میوه تا سخت شدن پوست استخوانی : تغذیه سن ها در این مرحله باعث سیاه شدن و ریزش میوه ها در ابتدای فصل می گردد. در این مرحله اثر تغذیه سن ها در روی پوست سبز میوه شیره گیاهی به صورت قطرات شفافی خارج شده و محل تغذیه کاملا مشخص می باشد. همچنین در سطح داخلی میوه ها شبکه های تور مانند سفید رنگی مشاهده می شود. در روی پوست سبز میوه ها در مرحله شروع سخت شدن پوست استخوانی تا سخت شدن کامل آن، لکه های قهوه ای رنگی مشاهده می گردد.
ب :
از مرحله سخت شدن پوست استخوانی تا مغز بندی میوه ها : در این مرحله علائم تغذیه و لکه های فهوه ای رنگ در روی پوست سبز روئی پسته مشاهده نمی شود و محل تغذیه سن ها در سطح داخلی پوست استخوانی به صورت نقاط سیاه رنگ دیده می شوند. تغذیه ی سن از جنین در حال رشد سبب پوکی و اسفنجی شدن جنین و تغذیه از میوه هایی که مغز رشد کرده دارند سبب ایجاد لکه های نکروزه فرو رفته قهوه ای رنگ بروی مغز می گردد در این مرحله یعنی در مرحله مغز بستن پسته سن ها به ویژه سن های سبز و قرمز و قهوه ای قادر به انتقال قارچ نیز بوده و بیماری ماسوی پسته (ماستی شدن اطراف مغز nematospora coryli میوه ها) را به وجود می آورند.
زنجره پسته diocerus stali :
در مناطق پسته خیز به این آفت شیره تر گفته می شود. زنجره پسته در سال فقط یک نسل دارد و زمستان را به صورت حشره کامل در زیر پوست و شکاف تنه درختان پسته و یا سایر درختان مانند بادام، زردآلو و در شکاف دیوارهای قدیمی تزدیک باغات پسته می گذراند. در شرایط آب و هوایی گرمتر در اواسط اسفندماه و در شرایط آب و هوایی سردتر در اوایل فروردین ماه شروع به فعالیت می کند.
خسارت آفت : از محل نیش زدگی حشرات به پریکاپ میوههای جوان شیره نباتی خارج شده و توام با فضولات و ترشحات پوره ها روی برگها و خوشهها می ریزد. این ترشحات علاوه بر آنکه باعث سوختگی برگها و خوشهها میشوند محیط مناسی را نیز برای نشو و نمای قارچهای ساپروفیت ایجاد میکنند و اغلب درختهای آلوده، مبتلا به بیماری دوده یا فوماژین می شوند. نتیجه اینکه به تدریج میوهها خشک و چروکیده میگردند. گـــاهی هم خسارت به اندازه ای است که هیچ میوه ســـالمی روی درخت باقی نمیماند
پروانه چوبخوار پسته ermania pistaciella :
این آفت سالیانه یک نسل دارد و زمستان را به صورت لاروهای کامل در داخل چوب سرشاخه های پسته به سر می برد و در اواخر زمستان لاروهای مذکور روی شاخه های آلوده یکساله یا دوساله سوراخ کوچکی ایجاد کرده و از شاخه ها خارج و در روی سرشاخه ها و نزدیک جوانه ها مستقر میشوند.
خسارت : این آفت فقط به پسته حمله کرده و طرز خسارت آن به دوطریق است : درصد میوه ۸ تا ۵ بعضی لاروهای پروانه از مغز محور خوشه تغذیه نموده و باعث مرگ حدود های خوشه میگردند. گاهی نیز تمام خوشه را در جوانی خشکانیده و باعث ریزش آن میشود. عده ای دیگر از لاروها وارد شاخه شده و از مغز چوب تغذیه مینمایندو بدین وسیله دالانهای را در داخل چوب به وجود میآورند. شاخههای مبتلا به آفت رشدشان کم و در نتیجه از مقدار کل محصول سال بعد کاسته میشود.
سوسک سرشاخه خوار پسته
خسارت : حشرات کامل برای تغذیه به جوانه های که در محل اتصال دمبرگ به شاخه قرارگرفته اند حمله نموده ، آنها را سوراخ و دالان کوتاهی در وسط چوب ایجاد میکنند. در نتیجه این جوانه ها که باید سال بعد به شاخه و میوه تبدیل شوند، ازبین می روند. لارو این سوسک زیر پوست شاخه های خشک شده درختان پسته زندگی می کند و همراه با تغذیه خود دالانهای ایجاد مینمایند. نکات زیر در رابطه با زندگی سوسک سرشاخه خوار پسته از اهمیت برخوردارند : – بهترین میزبان آفت جهت تخم ریزی و ادامه نسل، چوب پسته تازه هرس شده است. ۱ – هر سوسک در طول زندگی خود غالباً از یک جوانه درخت تغذیه می نماید. ۲ – عمده خسارت حشره در طول فصلهای بهار و تابستان بوده که آن هم مربوط به تغذیه افراد بالغ از جوانه های پسته است.
بیماریهای مهم پسته:
بیماری پوسیدگی طوقه (گموز)و ریشه پسته : Crown and root rot diseases in pistachio trees د رحال حاضر مهمترین بیماری درختان پسته در ایران میباشد، هر ساله تعدادی از درختان پسته بارور و غیر بارور بر اثر ابتلا به این بیماری از بین می روند .
علائم بیماری : علائم این بیماری با توجه به سن درخت فرق میکند. درختان جوان که آلودگی شدید دارند، سریعاً خشک می شوند. در حالی که در درختان مسن کاهش برگ، خشکیدگی سرشاخه ها و نهایتًا خشک شدن کامل درخت صورت میگیرد. بیشترین میزان مرگ و میر در اواخر بهار و تابستان که هوا به شدت گرم باشد اتفاق و درختان در یک ردیف یکی پس از دیگری مبتلا و سبز خشک می شوند. در درختان آلوده صمغ به صورت قطرات ریز و درشت در سطح یا سانتیمتر بالای سطح خاک دیده می ۳۰ یا ۲۰ شکافهای پوست درخت در محل طوقه یا حدود شود. چنانچه پوست قسمت آلوده برداشته شود شیره سفید رنگی به بیرون تراوش می شود که در مجاورت هوا سریعاً به رنگ قهوهای تا سیاه در میآید. روش مبارزه : قارچ عامل این بیماری میتواند درختان پسته را در سنین مختلف مبتلا نماید. انتقال این قارچ خاک زاد با جابجایی نهال، از طریق خاک و آب آلوده صورت میگیرد. این قارچ بسیار آب دوست است و با فراهم بودن آب آزاد در خاکهای سنگین و با زهکش نامناسب به سرعت تکثیر و انتشار می یابد و بنابراین بهترین روش مبارزه با این بیماری رعایت موارد پیشگیری به شرح زیر میباشد :
کنار زدن خاک اطراف طوقه درخت تا ناحیه انشعاب ریشه های اصلی و دور نگه داشتن آب از طوقه درختان به گونه ای که طوقه و تنه در معرض هوا قرار گیرند و همواره خشک باشند.
حذف و ریشه کنی درختان خشک شده، آبیاری جداگانه قسمتهای آلوده و استفاده از کانالهای غیرخاکی و انتقال آب سالم به درختان.
استفاده نکردن از زه آب قسمتهای آلوده جهت آبیاری کردن قسمتهای دیگر باغ.
استفاده از نهالهای سالم و عاری از بیماری.
برداشتن بافتهای آلوده تا مشاهده بافتهای سالم و سپس ضدعفونی با قارچکشهای موثر باعث طولانی شدن عمر درختان و کاهش امکان انتقال بیماری میشود.
Die back diseases in pistachio trees بیماری خشکیدگی سرشاخه های پسته :
این بیماری موجب خشکشدن سرشاخه و شاخهها می شود که کم و بیش در اغلب باغهای پسته ایران وجود دارد. هر چند که خشکیدگی سرشاخهها ممکن است به علت عواملی مانند نامناسب بودن خاک ، فقر مواد غذایی،کمبود آب، شوری خاک و آب، وجود نماتد مولد غدهای ریشه و یا بر اثر آفاتی مانند سپردار واوی ایجاد شود .
خسارت : دربعضی درختان قسمتهای از شاخه بخصوص از محل قطع سرشاخه به رنگ تیره درآمده و کمی فرو رفتگی پیدا می کند. که به علت اختلاف رنگ از قسمتهای سالم شاخه به راحتی قابل تشخیص است. پیشرفت این عارضه، گاهی همراه با ایجاد صمغ بر روی شاخه میباشد. پوست و چوب شاخها به رنگ تیره در میآید و شاخهای مبتلا به تردریج می خشکد. مبارزه : در حال حاضر جهت جلوگیری از پیشرفت بیماری، اقداماتی نظیر اصلاح بافت خاک تقویت درختان، آبیاری به موقع و هرس صحیح پیشنهاد می گردد.
